КАНДЫК АЙ
Алтайыска jас келди,
Ал-санаа кеҥиди.
Карлу jааштар табырады,
Кöкти сӱрип кой сунды.
…
Кар алдынаҥ кандыктыҥ бажы
Тумтуйып, кызарып кöрӱнди.
Кандык айда кӱн jылып, ойто сооп, калыҥ эттире карлап, удабай jаҥмырлап та турса, кар кайылып, jердиҥ ӱстиле суучактар шоркыража берет. Айдыҥ канча ла катап кубулыжына мал-аш кӱчин ычкынып, арыктай берет. Кеткин куштар узун jолдорын öдӱп, тöрöл jерине jангылап, тӱн-тӱш кожоҥдожот. Jыл jылу болзо, кандык айдыҥ учы jаар кöк кöрӱне берер. Таҥ борорып ла келзе, куштардыҥ чуркуражына jер-Алтайыс jаҥыланып, сӱӱнип jадар. Кырларда, кайаларда аҥырлар тӱжине ле учкулап, айланыжып, кайаларга конгылап, табыштангылайт. Састарда туруйналар кыйгырыжат. Олор сууны jакалай аралдыҥ ӱстиле буттары сырайып калган, ары-бери учканы кöрӱнет. Кырлардыҥ ӱстиле кара-чилен эҥирги таҥдактыҥ ичинде чöрчöк jериндедий, бир де талбынбай сӱреен jараш кайыганы кöрӱнет.
Кандык айдыҥ учунда кöк кöскö илинип кöгöрöр. Кöк-тамандар ла кандык карды эдектей кырлактай чыгып, öзӱп келер. Кандык айда мал тöрöйтöн учун, бу айды Ат jылдыҥ деп темдектеп койгон. Кӱнниҥ аайы ары кыш тööн бурулып, сооп, карлап арлыкталар, ойто кöрзöҥ, jас тööн айланып jылып, jаҥмырлапбериликтелер. Бу айдыҥ кебеези – кöктиҥ jыды. Кöк öлöҥ, jажыл бӱр. Кандык айда суу калганчы тошторынаҥ айрылат. Суу кöпчип, jарадынаҥ ажынып, jалаҥдарла jайылып, агат. Бу öйдö оныҥ jарадына барып комус ойнозо, сууныҥ Ээзи оны jакшызынып, кулактары талбайып калган угуп отурала, кööрöжи араайынаҥ öчӱп, суу ойто кичинектейт.
Танытпас эjештиҥ куучынынаҥ
Кажы ла öйгö бойыныҥ алкыштары берилет. Эмдиги öйдиҥ алкыштарын Артем Енчинов кару албатызына акту кӱӱнинеҥ сыйлап, кажы ла кижиниҥ jӱрегине томулар деп иженет. Алкышты кычырып кöгӱс байлыгар öссин, jаранзын, jӱрӱмер öҥжӱзин.
Кудайыс берген салымыс,
От-Энеестеҥ курчуулу болзын.
Аржан талайыс тыныжы,
Jоболдыҥ ийдезин ыратсын.
Албатыс öзöги ару болзын,
Салымы ӱзӱлбес бек болзын.
Jобол таныбас эзен болзын,
Аҥылу öҥжӱк öзӱмдӱ болзын.
Тӱбектӱ öй меҥдеп öтсин,
Албаты-jоныстаҥ кыйып öтсин.
Келер öйис кежик берзин,
Кеен jараш салым берзин.
Амзап ичерис аржан болзын,
Суу-кадыкка ийде кошсын.
Чырай кеберис jиит болзын,
Салым jолыс öҥжик болзын.
Öзöгисти алкыш сайратсын,
Jолыста туйук буудакты jайратсын.
Буудакты бузуп ырыс келзин,
Келер ӱйелер сӱӱнчизин jайзын.
Jобол бажы ырап барзын,
Кӱнбадышты кöстöп барзын.
Бисти ундып меҥдеп барзан,
Тууразынаҥ кыйып барзын.
Jобол jорыгы кöндӱре jетсин,
Jердиҥ jети кат алтына jетсин,
Jети сары эмеенге jетсин,
Jеткилди jедимдӱ тапканы болзын.
Эjе-сыйындарга учурлалган алкыштар
Чычкан jылдыҥ jедими келзин,
Кирелтези арбын келзин,
Ак-Айастаҥ тӱжӱмдӱ келзин,
Эjе-сыйынла ӱлештӱ келзин.
Алтайыс алкыш сыйлазын,
Эjе-сыйынга тоомjы сыйлазын,
Тобырагыс ток сыйлазын,
Балкажыс байлык сыйлазын.
Албатыс кӱдӱзек ырысту болзын,
Эjе-сыйынла ӱлештӱ болзын.
Бала-барказы артабас болзын,
Ырысту бӱткен jашту болзын.
Кызалаҥ öйис кыска öтсин,
Кылык-jаҥыла jобош öтсин.
Комыдалды кокыр солузын,
Коо jараш jаҥарыс чöйилзин.
Алтай алып-баатырларга, спортчыларга алкыштар
Алтайдыҥ курчуулу амыры келзин,
Öзӱмге байлык öйис келзин.
Кунукчыл-туйук ундылып артсын,
Маргаандар jеҥер мöрис тартсын.
Аржан-агыныс артабас болзын,
Су-кадыкка ийде кошсын.
Ару тынар тыныш берзин,
Шулмус алтай эрлер бӱтсин.
Озогы jарлу бöкöлöр ийдези,
Эмдиги Алтайды катап ойгоссын.
От-Энебистеҥ курчуулу чыдаган,
Öткöн чактардыҥ чындыгы келзин.
Алтын-мöҥӱнге мöрлӱ болзын,
Алтайдыҥ магы jарлу болзын.
Öткöн öйгö jарбыкту болуп,
Аракы, таҥкы ундылып артсын.
Спортчы jииттерис кöптöзин,
Алтай адысты кöкӱтсин.
Jаанду-jашту тоомjыс болзын,
Спортко бистиҥ jайалганыс болзын.
Спорт бӱдӱми кеенге тартсын,
Кеберкек омок бӱдӱмге тартсын.
Алтайдыҥ кöкси спортко кöндӱксин.
Öзöгис ару санаага jаҥжыксын.
Спорттыҥ ийдези тыҥып jаранзын,
Алтайдыҥ ийдезин байыдып jаранзын.
Jалтанбас кöгӱстӱ спортчылар тарказын,
Баштапкы jерлерди Алтай ээлезин.
